De kracht van het verleden – Sandro Veronesi

Als de vakantie in aantocht is, stapelen de boekverkopers van Scheltema hun Italiaanse uitgaven in hoge torens op. Wie op een handdoekje in de brandende zon ligt, leest blijkbaar graag een mediterrane roman. Net als vorig jaar ligt dit jaar “In de ban van mijn vader” van Sandro Veronesi bij de Italiaanse bulk.
    Geheel niet ten onrechte. “In de ban van mijn vader” is een prachtige roman met een interessant thema: Wat is je leven nog waard, als alle dingen die voor jou belangrijk waren en vaststonden als een huis, op drijfzand blijken te zijn gebouwd? Ben je dan nog wel wie je denkt dat je bent?
    Dit Pirandelliaanse thema bij uitstek, reeds grondig behandeld in “Iemand, niemand en honderdduizend” is door Veronesi in een modern jasje gegoten. Veronesi’s kracht is dat hij dit zware thema lichtvoetig behandelt. De uitgangspositie is even bekend als effectief: in een gelukkig Italiaans gezinnetje verliest de man zijn vader, waarna een stroom van gebeurtenissen losrolt die het leven van de man, Gianni Orzan, op losse schroeven zet. Gianni wil zijn verworven waarheden niet zomaar opgeven en bindt de strijd aan met de nieuwe, onbekende elementen in zijn leven, die hem bijna de kop kosten.

Even zeiken
Het is jammer dat een zo mooie roman zo slordig vertaald is. Vertaler Rob Gerritsen krijgt blijkbaar voor kwantiteit en niet voor kwaliteit betaald. Hij heeft geen enkele moeite gedaan om zich te verdiepen in de Russische passages in het boek. De Russische spionage-activiteit “een fles in zee”, fonetisch in het Italiaans: “butylka vi morie”, laat Gerritsen gewoon staan, terwijl Nederlandse lezers doorgaans geen fonetisch Italiaans kennen en daarom beter het correctere “boetylka v morje” voorgeschoteld hadden kunnen krijgen.
    Ernstiger is de misstap met Russische namen. In het Italiaans worden Russische namen wetenschappelijk getranscribeerd. Gerritsen denkt dat (zonder hacek) in het Nederlands over te kunnen nemen. De Nobelprijswinnaar Sjolochov heet dan opeens Solokov. Geen wonder dat Gerritsen die naam vervolgens niet in de encyclopedie heeft kunnen vinden en diens magnus opus “De stille Don” foutief vertaalt met “De vredige Don”.
    De apostel Thomas heet in het Italiaans wellicht Tomas, maar heeft in het Nederlands echt in “h” in zijn naam. Het boek staat vol met dit soort kleine, maar storende onnauwkeurigheden.
    Even opmerkelijk – maar dit is een algehele trend in boekenland – is het vrij vertalen van de titel van het boek. Waarom is “La forza del passato” in hemelsnaam vertaald als “In de ban van mijn vader”? Is Tolkien soms bij dezelfde uitgever verschenen?
    Het is al vaker gezegd; uitgeverijen zouden minder ijverig op redacteuren moeten besparen in hun commerciële geilheid een goed boek zo snel mogelijk op de markt te smijten…

    » In de ban van mijn vader – Sandro Veronesi (Bert Bakker)
    » Andere recensie
    » In het Italiaans
    » 24 oktober 2002 geeft prof. dr. Pieter de Meijer in Groningen een lezing over het boek
    » Het Rome van Veronesi