De Nederlandse verzorgingsstaat wordt langzaam uitgekleed, ingepakt en opgeruimd. Het zou allemaal niet meer te betalen zijn nu de nieuwe regering draconisch moet bezuinigen. In De Groene van vorige week wordt Marcel van Dam geciteerd die geen economische logica ziet achter het uitkleden van de verzorgingsstaat. Hij ziet dat dit proces gaat gepaard met een steeds grotere tweedeling tussen lager en hoger opgeleiden. Deze tweedeling, en niet de kunstmatige tegenstelling tussen allochtoon en autochtoon, is het werkelijke maatschappelijke probleem van de nabije toekomst.
Interessant vond ik de stelling van de auteur van het artikel, Koen Haegens, dat de de verzorgingsstaat niet aan de tekentafel bedacht is, maar de historische uitkomst van een politieke strijd, en dus een zwaar bevochten compromis is. “De onderkant van de samenleving krijgt sociale bescherming. De elite in ruil daarvoor sociale vrede. Daarmee is de verzorgingsstaat meer dan een gul gebaar. Het is een voorwaarde voor law and order, en daarmee een regeringsmethode.” (Om wille van de rijken)
Sociale vrede als argument voor instandhouding van de verzorgingsstaat. Zeker wanneer je naar het sterker gepolariseerde Amerika kijkt: twintig miljoen rijke Amerikanen wonen in gated communities, maar ze voelen zich allemaal onveilig. Zou het dan niet slimmer zijn om beter voor de onderklasse zorgen? Klinkt heel plausibel op landelijk niveau. Maar zorgt wel voor lastige problemen wanneer je het op mondiale schaal bekijkt. Dan spreek je over nog veel meer armen die een begerige blik op jouw rijkdom werpen. Maar dat probleem heb je als rijk eerstewereldland sowieso, met of zonder verzorgingsstaat.