Vernieuwing van de sociaal democratie gewenst

Al weken woedt er in De Groene een discussie over het boek Ill Fares the Land van Tony Judt. Kort gezegd vraagt Judt om een vernieuwing van de sociaal-democratie, die in de jaren negentig verkwanseld is aan technocraten en economen op jacht naar geld. In De Groene discussieert intellectueel Nederland over de gewenste vernieuwingen. Veelaleer komt dit neer op het duiden van de pijnpunten, die soms interessant verwoord worden.

Dubbele secularisering
René Cuperus: “De massawerkloosheid bracht aan het licht dat de verzorgingsstaat niet activerend was, dat hij mensen in een uitkering hield in plaats van hen aan werk te helpen. Judt laat ook goed zien dat het gaat om een morele crisis: het wegvallen van het algemeen belang als hoger doel. Zijn boek wil een rehabilitatie zijn van vervlogen idealisme.”
En: “Tot op grote hoogte was de hoogmis van links in de jaren zestig en zeventig een substituut-religie. Sindsdien zijn we getuige geweest van wat ik een dubbele secularisering noem. Veel mensen vielen in de jaren zestig en zeventig van hun godsdienstig geloof en werden links. Vervolgens raakten ze in de jaren tachtig en negentig ook hun linkse levensgevoel kwijt. De leegte die dat naliet, wordt nu gevuld door neoliberale praatjesmakers en zakkenvullers.”

Semi-publieke managers
Geert Mak: “En sociaal-democraten hebben misschien meer dan anderen de neiging tot controle van bovenaf. Dat heeft mede geleid tot een kaste van semi-publieke managers die niet weten wat er in hun organisaties omgaat, die zelf geen vakkennis hebben en dus iedereen om hen heen wantrouwen. Dat wantrouwen wordt gebotvierd in regels, controle en bureaucratie waardoor het werk blijft liggen.”